Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Σχέση και άνθρωπος!! Ποια είναι η σχέση ανάμεσα τους?

Σχέση, η μαγική λέξη της σημερινής εποχής που κλέβει την παράσταση σε όλες τις συζητήσεις. Είναι μια συνθήκη, μια ανάγκη που έχουν όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας, κουλτούρας. Είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό που ενώνει τους ανθρώπους, είμαστε κοινωνικά όντα και χρειαζόμαστε να ανήκουμε κάπου γιατί μας δίνει ασφάλεια και ζεστασιά. Από την πρώτη ώρα που αρχίζουμε να αποκτούμε τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, τους πρώτους μήνες της ζωής μας βρισκόμαστε σε μια σχέση εξάρτησης. Το έμβρυο συνδέεται με τη μητέρα προκειμένου να επιβιώσει. Ο πλακούντας συνδέει το μωρό με το σώμα της μητέρας καθώς το έμβρυο έχει την ανάγκη τροφής. Είναι μια πρωταρχική ανάγκη που πρέπει να καλυφθεί άμεσα κι τακτικά προκειμένου το έμβρυο να μεγαλώσει, να αναπτυχθεί και να βγει στον εξωτερικό κόσμο υγιές και ικανό να επιβιώσει σε ένα άγνωστο και « κρύο» περιβάλλον. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης αναπτύσσεται και καλλιεργείται μια σχέση ανάμεσα στη μητέρα κι στο έμβρυο η οποία είναι και συναισθηματική. Πέρα από τις βιολογικές και ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν την συναισθηματική κατάσταση της μητέρας, το σώμα της αλλάζει και νιώθει τις κινήσεις, τον κτύπο της καρδιάς του μωρού. Αρχίζει να το σκέφτεται, να το υπολογίζει, να το ονειρεύεται, να το βλέπει, να νιώθει το μωρό που μεγαλώνει μέσα στο σώμα της. Δημιουργείται ένας δεσμός εξάρτησης  που διευκολύνει την μητέρα να προσαρμοστεί και να συνειδητοποιήσει τον ερχομό του παιδιού, ενός μικρού ανθρώπου που κάποια στιγμή θα γίνει όπως η ίδια. Θα μεγαλώσει, θα περπατήσει, θα μιλήσει, θα μάθει να τρώει, να πίνει νερό, να αυτοεξυπηρετείται, να διαβάζει, θα γίνει ανεξάρτητο και κάποια στιγμή θα αποκοπεί από αυτή τη σχέση για να δημιουργήσει τον δικό του κύκλο σχέσεων και ζωής.
Οι πρώτοι εννιά μήνες έχουν μεγάλη σημασία για την σωστή βιολογική, σωματική αλλά και συναισθηματική υγεία και ολοκλήρωση του κάθε ανθρώπου καθώς διευκολύνουν τους γονείς να προετοιμαστούν και να συνειδητοποιήσουν ότι «φτιάχνουν» ένα ανθρωπάκι που σιγά σιγά θα γίνει ένας ανεξάρτητος και μεγάλος άνθρωπος. Η σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι θα επηρεάσει και το πόσο έτοιμοι θα είναι να αποδεχτούν αυτό το  νέο μέλος που θα εισβάλει στη σχέση τους και θα την ανατρέψει, θα την αλλάξει. Η προθυμία των γονιών να αναδιαμορφώσουν τη σχέση αυτή και να ανοίξουν την πόρτα, να αγκαλιάσουν αυτό το μικρό ανθρωπάκι θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του και στην ισορροπία της οικογένειας που αρχίζει να σχηματίζεται. Στην διάρκεια αυτών των εννιά μηνών οι μελλοντικοί γονείς δημιουργούν το έδαφος, την βάση της σχέσης όπου θα είναι ικανή να κρατήσει το βάρος ενός νεογέννητου. Αυτή η βάση θα πρέπει να έχει γερά θεμέλια για να αντέξει το βάρος του μωρού, που γίνεται παιδάκι, έφηβος, ενήλικας και το βάρος του αυξάνεται, διαφορετικά θα σπάσει, θα ραγίσει, θα παλιώσει ή θα σκουριάσει.
Τα αναπτυξιακά στάδια είναι απαραίτητα για την διαμόρφωση της σχέσης ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς, διαφορετικά εάν οι γονείς αντίκριζαν από την πρώτη στιγμή έναν ενήλικα μπροστά τους θα ήταν κάτι ξένο και άγνωστο για εκείνους, χωρίς συναισθηματικό δεσμό. Τώρα όμως καθώς ακλουθούν και παρατηρούν την ανάπτυξη του μωρού τους , παίρνουν χαρά, ευτυχία, ικανοποίηση, έχουν σκέψεις και φιλοδοξίες για αυτό το ανθρωπάκι. Στοιχεία που τους ενώνουν και επενδύουν στην σχέση. Αρχικά η πρώτη μορφή σχέσης που δημιουργεί ο άνθρωπος είναι η σχέση με τους γονείς καθώς πρωταρχικές ανάγκες πρέπει να καλυφθούν, όπως τροφή, αγάπη, φροντίδα και αποδοχή. Έπειτα, το παιδί αρχίζει να αναπτύσσεται κοινωνικά και να αποκολλάται από τους γονείς. Η παιδική ηλικία που χαρακτηρίζεται από την πρώτη μέρα στο σχολείο είναι πολύ σημαντική γιατί το παιδί αρχίζει να συναναστρέφεται με άλλους ανθρώπους άγνωστους για αυτό αλλά και για εκείνους. Οι γονείς γνωρίζουν το παιδί ενώ εκείνο όχι. Στο περιβάλλον του σχολείου το παιδί δημιουργεί σχέσεις με άγνωστους ανθρώπους, διαφορετικής ηλικίας όπως είναι οι φίλοι του και οι δάσκαλοι. Στην προκειμένη φάση η προσαρμογή του εξαρτάται από το τύπο δεσμού που έχει δημιουργήσει με τους γονείς. Εάν έχει μια σχέση εμπιστοσύνης, ειλικρίνειας και ασφάλειας με τους γονείς του που το υποστηρίζουν θα καταφέρει να ανταποκριθεί και να εφαρμόσει το ανάλογο μοντέλο σχέσης που έχει ανάγκη.
Εάν γυρίσουμε πίσω στα παιδικά μας χρόνια θα θυμηθούμε ότι δεν μας άρεζε να ήμασταν μόνοι μας γιατί έχουμε την ανάγκη να λαμβάνουμε και να δίνουμε συναισθήματα. Εκτός από όντα με λογική έχουμε και συναισθήματα, νιώθουμε και αυτά θέλουμε να τα μοιραστούμε, διαφορετικά το μπαλόνι θα φουσκώσει και θα σκάσει κάποια στιγμή.   Το πώς, πού και πότε θα σκάσει δεν μπορούμε να το προβλέψουμε, ούτε να το αποφύγουμε αλλά όμως μπορούμε να το αποτρέψουμε δημιουργώντας και επενδύοντας στις κοινωνικές σχέσεις χωρίς φόβο και δισταγμούς. Έτσι το παιδί στην σχολική ηλικία επενδύει χρόνο στις φιλικές σχέσεις και κυρίως με άτομα του ίδιου φύλου, αλλά εξακολουθεί να έχει ανάγκη και τους γονείς. Για παράδειγμα τα παιδιά θέλουν να παίξουν με τους φίλους τους στην παιδική χαρά αλλά ζητούν και από τους γονείς να είναι παρόντες, έτσι νιώθουν ασφαλή.

Στην εφηβική ηλικία η μορφή της σχέσης αλλάζει αρκετά και οι γονείς ξαφνιάζονται. Είναι πανικοβλημένοι και μπλοκάρουν πολλές φορές λόγω των πολλών αλλαγών που αντιμετωπίζουν στη σχέση με τα παιδιά τους. Είναι δύσκολο να δεχτούν ότι το παιδί αρχίζει να ξεκολλάει από αυτήν την σχέση, η οποία αλλάζει μορφή και αναδιοργανώνεται. Πολλές φορές οι γονείς τρομάζουν θεωρώντας ότι η σχέση καταστρέφεται. Δεν είναι έτσι , εάν έχουν καταφέρει να θέσουν γερά θεμέλια η σχέση αλλάζει, απλώς γίνεται ανακαίνιση με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη από τη σχέση ενός συνομηλίκου και πολλές φορές και του αντίθετου φύλου. Είναι η φάση της διαμόρφωσης της σεξουαλικής τους ταυτότητας  και σε συνδυασμό  με τις βιολογικές αλλαγές και ανάγκες, ωθούνται στην αναζήτηση και στην διαμόρφωση σχέσεων με το αντίθετο φύλο, έτσι ώστε να καλύψουν και άλλου τύπου συναισθηματικά κενά  που ανακύπτουν σε αυτήν την ηλικία και οι γονείς δεν πρέπει και δεν μπορούν να γεμίσουν. Πολλοί γονείς παραπονιούνται για συγκρούσεις και διαμάχες που έχουν με τα παιδιά τους. Φοβούνται να μην τα χάσουν, να μην τα πληγώσουν , να μην τα διώξουν. Η εφηβική ηλικία είναι σαν ένα ηφαίστειο που βράζει και εκρήγνυται , δίνοντας ώθηση στον έφηβο να μπει στην ενήλικη ζωή και να καταφέρει να επιβιώσει.
Στην ενήλικη ζωή ο άνθρωπος έχει ανάγκη να δημιουργήσει μια σχέση με ένα σύντροφο. Έχει ανάγκη να καλύψει ερωτικά συναισθήματα αναζητώντας, κυνηγώντας κάποιον που θα είναι ικανός να συμπληρώσει αυτό το κομμάτι της σχέσης που λείπει. Σε αυτό το στάδιο το μοντέλο των γονέων που έχει δει και έχει στο μυαλό του επηρεάζει τις επιλογές και τη συμπεριφορά του. Η γονεική σχέση συνεπώς διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην συναισθηματική ισορροπία και ολοκλήρωση του ανθρώπου.
Η σχέση ικανοποιεί την ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει κάπου, όπου νιώθει γεμάτος, ήρεμος, ανακουφισμένος και ευτυχισμένος. Κάθε μορφή σχέσης φέρνει συναισθηματική ολοκλήρωση και χαρά. Δεν νομίζω ότι ο άνθρωπος θα μπορούσε να επιβιώσει ζώντας μόνος του χωρίς να βρίσκεται σε μια σχέση είτε αυτή λέγεται γονεϊκή, είτε φιλική, συγγενική, ερωτική, συναδελφική. Είμαστε πλασμένοι για να ανήκουμε κάπου , σε ένα "πλαίσιο" που ακόμα και αν κάποιες στιγμές αυτό μας πληγώνει και μας στεναχωρεί, εμείς επιστρέφουμε και το συγχωρούμε πολλές φορές ή ψάχνουμε να το αντικαταστήσουμε. Η μοναξιά είναι ανυπόφορη και ο άνθρωπος δεν την αντέχει γιατί σε κάθε ηλικία τελικά χρειαζόμαστε αγάπη, φροντίδα και αποδοχή.