Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2019

Το Fortnite και οι επιπτώσεις του στην παιδική και εφηβική ηλικία.


«Ξεφυλλίζοντας» μια μέρα την ηλεκτρονική εφημερίδα το ΒΗΜΑ, βρέθηκα μπροστά σε αυτό το ενδιαφέρον άρθρο. Οποίος ασχολείται και αλληλοεπιδρά με τα παιδιά είμαι σίγουρη ότι γνωρίζει το ηλεκτρονικό παιχνίδι Fortnite. Ακολουθούν αποσπάσματα από το άρθρο, μπορείτε να το βρείτε: https://www.protothema.gr/technology/article/853497/fortnite-to-ethistiko-paihnidi-pou-megalonei-agria-paidia/?utm_term=Autofeed&utm_medium=Social&utm_source=Facebook&fbclid=IwAR1-8IuMXXyi4WYRPvsKvPktagbgQx3w0nvBdGfqUc4WgmsO3OQDwa89XPQ#Echobox=1547012352
«Ωθεί μαθητές του Δημοτικού να χειροδικούν κατά των γονιών τους και άλλους να φεύγουν από το σπίτι - Καταστρέφει σταρ της μπάλας - «Χρυσωρυχειο» για την εταιρεία παραγωγής με κέρδη 3,5 δισ. Δολλάρια.»
  Η Αρσεναλ αντιμετωπίζει στον πρώτο ημιτελικό του Europa League την Ατλέτικο Μαδρίτης. Για τον πανηγυρισμό του γκολ της ισοφάρισης από τον Γκριεζμάν που έκανε τον περίφημο «Take the L Dance», που σημαίνει «Take the Loss» - έναν από τους πλέον γνωστούς χορούς του ηλεκτρονικού παιχνιδιού «Fortnite», έγινε ο με μεγαλύτερος ντόρος. Πριν από λίγες ημέρες δημοσίευμα της «Bild» ανέφερε ότι ο πιο ακριβοπληρωμένος παίκτης της Αρσεναλ, ο Μεσούτ Οζίλ, που παίρνει 330.000 ευρώ την εβδομάδα (!), έχει πρόβλημα στη μέση και έχει να αγωνιστεί με τον αγγλικό σύλλογο τουλάχιστον έναν μήνα. Πανεπιστημιακοί μιλώντας στην «Bild» ανέφεραν ότι το πρόβλημα στη μέση του Οζίλ δεν μπορεί να θεραπευτεί γρήγορα γιατί αφιερώνει πάρα πολλές ώρες στο «Fortnite». 
  Το «Fortnite» είναι ένα παιχνίδι επιβίωσης με αρκετή δράση και περιλαμβάνει δύο είδη: το «Fortnite Save the World» και το «Fortnite Battle Royal». Στο πρώτο υπάρχουν τέσσερις παίκτες που πολεμάνε ζόμπι και άλλα τέρατα και προστατεύονται φτιάχνοντας οχυρά, ενώ στο δεύτερο οι 100 παίκτες που παίζουν πρέπει να πολεμήσουν μεταξύ τους και στο τέλος να μείνει μόνο ένας ζωντανός. Το «Fortnite Battle Royal» είναι ένας συνδυασμός του παιχνιδιού «Minecraft» (ο παίκτης φτιάχνει οχυρά και πόλεις) και της σειράς ταινιών «Hunger Games» (Αγώνες Πείνας), εκεί όπου 12 αγόρια και 12 κορίτσια ηλικίας 12-18 ετών είναι αναγκασμένα να αγωνιστούν μέχρι θανάτου έως ότου απομείνει ένας και μόνο νικητής. Στο «Fortnite Battle Royal» 100 παίκτες πέφτουν από ένα ιπτάμενο λεωφορείο σε ένα νησί και πρέπει να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον μέχρι να μείνει μονάχα ένας ζωντανός που θα είναι και ο νικητής. Για να γίνει αυτό ψάχνουν για όπλα, φτιάχνουν οχυρώσεις. Ανάλογα με τον παίκτη, άλλος θα είναι επιθετικός, άλλος θα προτιμήσει τις συμμαχίες, ενώ άλλοι θα κρυφτούν και θα επιτεθούν αιφνιδιάζοντας τον αντίπαλο.
«Το παιχνίδι αυτό αν και ξεκίνησε από το καλοκαίρι του 2017 έχει μεγάλη απήχηση σε όλο τον κόσμο και κυρίως σε παιδιά του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Αν και δεν επιτρέπεται να παίζεται από μαθητές του Δημοτικού, τα παιδιά μπαίνουν από νωρίς σε αυτό το παιχνίδι, ακόμη και αν δεν το έχουν στην κονσόλα, στον υπολογιστή ή στο τάμπλετ τους. Αυτό γίνεται από τις κάρτες, τις τάπες, τα κουκλάκια και τα αυτοκινητάκια που μπορεί να βρει κανείς στο περίπτερο. Αλλά και επειδή το παιδί που θα μπει στο YouTube μπορεί να βλέπει άλλους να το παίζουν. Έτσι έχουμε παιδιά που στο σχολείο μιλούν με τους φίλους τους γι’ αυτό το παιχνίδι, ανταλλάσσουν κάρτες με τις φιγούρες και χορεύουν όπως οι ήρωες του παιχνιδιού», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο γιατρός Γιώργος Κορμάς, διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου
  Σύμφωνα με τον κ. Σφακιανάκη, επειδή το παιχνίδι αυτό δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να δημιουργήσουν ομάδες και να συνομιλήσουν με άλλους παίκτες είτε μέσω μηνυμάτων είτε με μικρόφωνο στα λεγόμενα chatrooms είναι πολύ πιθανόν ένας παίκτης να κάνει φίλο κάποιον άγνωστο, ο οποίος πιθανόν να είναι παιδόφιλος ή κάποιο άλλο παραβατικό στοιχείο. «Για τον λόγο αυτό επισημαίνουμε στους γονείς να βρουν τη σχετική ρύθμιση και να την επιλέξουν ώστε τα παιδιά να έχουν πρόσβαση μονάχα με τους πραγματικούς φίλους που παίζουν και εκείνοι, γιατί είναι γνωστό ότι μέσα από chatrooms αλλά και τα διάφορα fora δρουν οι παιδόφιλοι και άλλα παραβατικά άτομα», εξηγεί ο κ. Σφακιανάκης. 
Τολμώ να πω πως με ξαφνιάζει αλλά και με τρομάζει ο τρόπος που ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι εισέρχεται και εισβάλλει πολλές φορές στη ζωή των παιδιών μέχρι να γίνει εξάρτηση. Ο σχεδιασμός και η προώθηση ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού παίζουν σημαντικό ρόλο. Χρησιμοποιώντας πρότυπα των παιδιών από το χώρο του αθλητισμού ή της τέχνης, προσελκύουν και μαγνητίζουν σε μεγαλύτερο βαθμό τα παιδιά καθώς ο παράγοντας της μίμησης είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην ανάπτυξη τους. Σαφώς μια άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ανάγκη του παιδιού να ανήκει στο σύνολο των συνομηλίκων με αποτέλεσμα οι γονείς συχνά να υποκύπτουν και να υποχωρούν. Πολλές φορές διαπιστώνουμε ότι αυτή η αιτία χρησιμοποιείται ως άλλοθι από τα παιδιά και δεν είναι πάντα η πραγματικότητα.  Συγκεκριμένα, υπάρχουν παιδιά που δεν ασχολούνται καθόλου με το play station και παρ’ολαυτα είναι αγαπητά και δημοφιλή στους κοινωνικούς τους κύκλους. Συνεπώς κάτι άλλο συμβαίνει που ενδεχομένως να σχετίζεται με την αυτοπεποίθηση και αυτοεικόνα ενός παιδιού. Καλώς ή κακώς η τεχνολογία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ζωή των παιδιών, όμως ο τρόπος διδασκαλίας και εκμάθησης αυτής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την οικογένεια αλλά και από το σχολείο. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι η στάση των γονέων επηρεάζει και δίνει τα αντίστοιχα μηνύματα στα παιδιά. Πιο συγκεκριμένα όταν ένα παιδί βλέπει τον πατέρα του να παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια, είναι πιθανόν να το ζητήσει και να το διεκδικήσει. Κανένας ειδικός δεν μίλησε για απαγόρευση και στέρηση αυτών των μέσων όμως όλοι τονίζουν την σωστή και εποικοδομητική χρήση αυτών. Ας αποτελέσει κριτήριο επιλογής ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού η εκμάθηση κοινωνικών, αθλητικών, γνωστικών δεξιοτήτων και όχι η βία. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες στην αγορά αρκεί να γίνουν σωστές επιλογές με γνώμονα το καλό συμφέρον του παιδιού. Το παιδί ακολουθεί τις κατευθύνσεις και τις διδαχές που του προσφέρουν οι γονείς, δεν θα πρέπει να επιλέγει από μόνο του. Αντιθέτως τα όρια και η καλή επικοινωνία με το παιδί αποτελούν σημαντικές συνθήκες για την πρόληψη ακραίων αντιδράσεων. Άλλωστε δεν μπορώ να δεχτώ πως ένα παιχνίδι που περιέχει βία σε μεγάλο βαθμό μπορεί να αποτελέσει πηγή ευχαρίστησης εκτός εάν θέλουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας ότι η βία προσφέρει χαρά και λύτρωση. Πολλές φορές η χρήση αυτών των ηλεκτρονικών παιχνιδιών έχει αντίκτυπο και στην πραγματική τους ζωή με οδυνηρά αποτελέσματα και κοινωνικές δυσκολίες. Μαθαίνουν και υιοθετούν πρακτικές που δεν είναι κοινωνικά αποδέκτες με αποτέλεσμα να είναι κοινωνικά «ανάπηρα» και ανίκανα να διαχειριστούν τις καταστάσεις. Τέλος, όταν η χρήση βίας, όπλων, μάχες έχουν τόσο τραγικές συνέπειες στην πραγματικότητα αρνούμαι να δεχτώ ότι μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία παιχνιδιού και να προσφέρουν ευχαρίστηση. Γεννούν και τροφοδοτούν ένα επιθετικό ένστικτο στα παιδιά που δεν τους είναι χρήσιμο στην ηλικία που βρίσκονται. Κλείνοντας, θα ήθελα να σας παροτρύνω να ψάχνετε το παιχνίδι πριν το αγοράσετε και να είστε δίπλα τους για να μιλάτε την ίδια γλώσσα, να είστε ενημερωμένοι για να μπορείτε να τα παρακολουθήσετε,  να τα καταλάβετε και να αντιπροτείνετε. Ας μην πλουτίζουν άλλο πια εταιρείες  και youtube- gamers εις βάρος των παιδιών.

Μυρτώ Στάγκου
Ψυχολόγος ΑΠΘ/ΜΑ
Εξειδικευμένη στη Συμβουλευτική Παιδιών-Εφήβων και στην Ειδική Αγωγή
(MA in Counselling for Children and Young People, University of Nottingham, UK/ Πιστοποιητικό ειδικήςκατάρτισης Ειδική Αγωγή, Παιδαγωγικό.ΑΠΘ)

Αγίας Σοφίας 46, 6ος όροφος
Τηλ. Επικοινωνίας: 6947940512