Αγαπητοί αναγνώστες, μικροί και μεγάλοι, ήρθε η ώρα να γράψω και εγώ ένα γράμμα για σας και να σας ευχαριστήσω που με έχετε στη ζωή και στην καρδιά σας.
Όμως παρατηρώ αλλαγές στη σημερινή κοινωνία που με θλίβουν και με ξαφνιάζουν. Γι αυτό πήρα την απόφαση να σας στείλω αυτό το γράμμα, για να εκφράσω την ανησυχία και τις σκέψεις μου. Σας παρακαλώ πολύ μη με ξεχνάτε, είμαι και εγώ ένας ήρωας της παιδικής ηλικίας βγαλμένος από μύθους. Συνεχίστε την ιστορία στα παιδιά σας και μην φοβάστε, δε θα πληγωθούν γιατί καταλαβαίνουν καλύτερα και από εσάς. Μιλήστε για την ύπαρξη μου και βάλτε με στις οικογένειες σας. Ο σκοπός μου είναι ένας: να αποτελέσω αφορμή για ωραία και ζεστά συναισθήματα με την οικογένειας σας, αναμνήσεις που θα θυμάστε μια ζωή. Δεν θέλω να σας επιβαρύνω οικονομικά αγοράζοντας ακριβά δώρα στα παιδιά σας, ούτε να σας γεμίσω τύψεις που δεν μπορείτε να τα αγοράσετε. Δεν είναι αυτός ο λόγος της ύπαρξης μου, αντιθέτως απλά θέλω να βλέπω χαρούμενες, ευτυχισμένες και δεμένες οικογένειες. Άλλωστε, τα περισσότερα από τα γράμματα παιδιών που διαβάζω αυτές τις μέρες εύχονται υγεία, ειρήνη, αγάπη για όλο τον κόσμο και λίγα ζητάνε δώρα. Αυτή λοιπόν είναι η ουσία της ύπαρξης μου, να ενώσω τις οικογένειες και να υπενθυμίσω τις πραγματικές αξίες της ζωής, προσφέροντας μια γιορτινή και χαρούμενη ατμόσφαιρα. Μπορεί να εκμεταλλεύτηκαν οι δυτικές κοινωνίες την ιστορία μου στο βωμό του χρήματος και του κέρδους, αλλά δεν είναι αυτή η πρόθεση μου. Ας αδράξουμε λοιπόν την ευκαιρία να ανασύρουμε τη σκονισμένη ιστορία μου και να θυμηθούμε πώς ξεκίνησε αυτό το παραμύθι.
Για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς ο Άι Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στη Καππαδοκία και αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και θεωρήθηκε ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά..
Στη Δύση, το πρόσωπο του Santa Claus έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου
Νικολάου, που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ), μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα και δημιούργησε τη σημερινή φιγούρα του Santa Claus με όλα τα χαρακτηριστικά του. Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό, από τους Έλληνες μετανάστες που με τις ευχετήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον «Δυτικό» Άι Βασίλη.
Η παρένθεση αυτή ήταν μια σύντομη ιστορική αναδρομή για να δούμε πώς ξεκίνησε και πώς διαφοροποιήθηκε η ιστορία μου. Αγαπητοί γονείς επειδή ξέρω ότι έχετε αντιμετωπίσει συχνά το δίλημμα «τι να πω στο παιδί μου για τον Άι Βασίλη», μπορώ να σας πω με βεβαιότητα ότι το παιδί αντιλαμβάνεται και αναγνωρίζει την αλήθεια και το ψέμα όσο μεγαλώνει. Φαντάζομαι ότι διαβάζετε στα παιδιά σας παραμύθια, έτσι είμαι και εγώ. Το παιδί έχει την ικανότητα να διακρίνει τη φαντασία από την πραγματικότητα, διαφορετικά θα ήταν σε διαρκή σύγχυση. Άλλωστε τα δεδομένα αυτά επιβεβαιώνονται από αναπτυξιακές θεωρίες.
Ο Piaget, ένας από τους πιο γνωστούς ψυχολόγους, μας εξηγεί πώς εξελίσσεται η γνωστική σκέψη και ικανότητα του παιδιού με το πέρασμα του χρόνου. Τα μικρά παιδιά (2-6 χρονών) σύμφωνα με τα στάδια ανάπτυξης του Piaget βρίσκονται στο στάδιο της προ-λογικής νόησης, όπου το παιδί χρησιμοποιεί σύμβολα και έχει κάποια μορφή σκέψης, χωρίς όμως να μπορεί να αποκεντρωθεί από τις αντιληπτικές εικόνες και να προβεί σε λογική σκέψη, δηλαδή δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το φανταστικό από το πραγματικό. Γι’ αυτό και κάθε φορά που βλέπουν έναν Άγιο Βασίλη στο δρόμο, στη τηλεόραση ή σε ένα εμπορικό κέντρο δεν μπορούν να καταλάβουν ότι πίσω από τη στολή βρίσκεται άλλος άνθρωπος κάθε φορά και ότι είναι αδύνατον σε μια βραδιά να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και να μοιράζει δώρα σε κάθε σπίτι. Όλη αυτή η φανταστική ιστορία όχι μόνο δεν κάνει κακό στο παιδί μας, αλλά το βοηθάει να αναπτύξει την φαντασία του, να ονειροπολήσει, να μαγευτεί και να παίξει. Μεγαλώνοντας και φεύγοντας από αυτό το στάδιο, γύρω στα 6-7 χρόνια τα παιδιά κατακτούν τη λογική σκέψη, η ιστορία αυτή το βοηθάει να αναπτύξει την κριτική του σκέψη και να αρχίσει την αμφισβήτηση.
Σε αυτήν την περίπτωση αγαπημένε μου γονέα τα παιδιά ξεκινούν τις ερωτήσεις γιατί έχουν ανάγκη να μάθουν και να εξηγήσουν τι συμβαίνει στον κόσμο, προσπαθούν να τον καταλάβουν και να τον ερμηνεύσουν. Ξέρω, σε τρομάζουν αυτές οι ερωτήσεις και σου προκαλούν αμηχανία και ανησυχία. Βοήθησε τα παιδιά να βρουν εκείνη την απάντηση που τους ταιριάζει για το αν υπάρχω ή όχι. Άκουσε τους προβληματισμούς και τις σκέψεις τους, αποδέξου τα συναισθήματα τους. Να μια καλή αφορμή για ωραίες συζητήσεις, ανταλλαγή σκέψεων και εμπειριών. Μην το στερείς, αλλά περισσότερο τόλμησε το γιατί έτσι βοηθάς το παιδί σου να φανταστεί, να ονειροπολήσει. Πρέπει να σταματήσουμε να είμαστε αγκιστρωμένοι στη μίζερη και στεγνή αλήθεια της καθημερινότητας. Μικροί και μεγάλοι χρειάζονται να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους, να μεταφερθούν σε ένα κόσμο χωρίς σκοτούρες και άγχη, δοκίμασέ το λοιπόν, το έχεις ανάγκη.
Στους μεγάλους ενεργοποιούνται πολλές φορές συναισθήματα και σκέψεις από την παιδική τους ηλικία επηρεάζοντας και τη στάση που θα διατηρήσουν απέναντι στα παιδιά τους. Γνωρίζω ότι μερικοί από εσάς με έχετε πάρει από φόβο, όμως μόνο καλό θέλω να προσφέρω. Άκουγα ιστορίες όπως «μόνο αν είσαι καλός μαθητής θα έρθει ο Αι Βασίλης» ή «γρήγορα πάνε για ύπνο θα σε βρει εδώ και δεν θα έρθει», καταλαβαίνω ότι χρησιμοποιούσατε το ρόλο μου για να κινητοποιήσετε τα παιδιά όταν ο χρόνος σας πίεζε και εκείνα δεν συνεργάζονταν…..
Χρησιμοποιήστε την ιστορία μου ως ένα πολύτιμο εργαλείο για να διδάξετε στα παιδιά τη γενναιοδωρία, την αλληλεγγύη, την αγάπη προς τον συνάνθρωπο, την ανιδιοτέλεια και την πραγματική έννοια της ευτυχίας. Καλλιεργήστε στα παιδιά την επιθυμία να βελτιώνουν τη συμπεριφορά τους, ενθαρρύνετε τα να ονειρεύονται ένα καλύτερο μέλλον, να προσδοκούν πράγματα και να προσπαθούν γι αυτά. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να περάσω μέσα από την ιστορία μου, αλλά και να αποτελέσω αφορμή για όμορφες και γλυκιές αναμνήσεις.
Άραγε τι έχει μεγαλύτερη αξία, να καθίσει όλη η οικογένεια μαζί γύρω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο λέγοντας ιστορίες συνοδευόμενες από εικόνες, μυρωδιές και συναισθήματα ή να αμφισβητούμε παραδόσεις και έθιμα που διαρκούν μια ζωή; Έτσι λοιπόν το μήνυμα που θέλω να δώσω είναι να προσεγγίσετε την ιστορία μου με σεβασμό και αλήθεια, χωρίς υπερβολές και προκαταλήψεις. Είναι πιο απλό από όσο φαντάζεστε, αρκεί να αφεθείτε και να το ζήσετε. Επιτρέψτε στα παιδιά σας να χτίσουν την δική τους ιστορία, εκείνη που τους ταιριάζει και τους εκφράζει.
Σας εύχομαι μέσα από την καρδιά μου να περάστε γαλήνια και όμορφα τις γιορτινές μέρες, να χαρείτε τα παιδιά σας και να περάσετε ποιοτικό χρόνο με τις οικογένειες σας. Μην ξεχνάτε πως η ζωή είναι αναμνήσεις. Υγεία, ευημερία, δημιουργικότητα και δύναμη για το νέο έτος. Ας γίνουμε «σοφότεροι» και ας νοιαζόμαστε αληθινά ο ένας για τον άλλον.
Με Αγάπη
Αι Βασίλης
Μυρτώ
Στάγκου
Ψυχολόγος
ΑΠΘ/ΜΑ
Εξειδικευμένη στη Συμβουλευτική Παιδιών-Εφήβων και
στην Ειδική Αγωγή
(MA in
Counselling for Children and Young People, University of Nottingham,
UK/ Πιστοποιητικό ειδικήςκατάρτισης Ειδική Αγωγή, Παιδαγωγικό.ΑΠΘ)
Αγίας Σοφίας
46, 6ος όροφος
Τηλ. Επικοινωνίας: 6947940512
Email: myrto.stagkou@gmail.com
