" Παρεξηγημένες Φίλες"

Η έννοια της ψυχολογίας στη σημερινή εποχή έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Παρατηρούμε ότι ο όρος χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά σε διάφορους κοινωνικούς κύκλους και σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Οι νέες κοινωνικές συνθήκες, οι δυσκολίες της ζωής και οι ανησυχίες των ανθρώπων, έδωσαν χώρο κι έδαφος, ώστε να γεννηθεί και να αναπτυχθεί η επιστήμη της ψυχολογίας. Αν και υπάρχει ένας αριθμός ανθρώπων που αμφισβητεί κι απορρίπτει αυτήν την επιστήμη, θεωρώ πως έχει τη δύναμη να αντισταθεί και να αποδείξει πόσο απαραίτητη και σημαντική είναι.

Υπάρχουν δυο όροι που είναι σχετικοί με την ψυχολογία, ο όρος της συμβουλευτικής και αυτός της ψυχοθεραπείας. Γράφω αυτό το άρθρο προκειμένου να βοηθήσω τους αναγνώστες  να διασαφηνίσουν τους όρους αυτούς και να ξεκαθαρίσουν κάπως το τοπίο. Κατά την γνώμη μου είναι δυο περίπου ταυτόσημες έννοιες, με ελάχιστες και δυσδιάκριτες διαφορές. Κυρίως χρησιμοποιούμε τον όρο ψυχοθεραπεία για να δηλώσουμε το μοντέλο που ακολουθεί ο θεραπευτής. Στον ευρύτερο χώρο της ψυχολογίας υπάρχουν διάφορα ψυχοθεραπευτικά μοντέλα-σχολές, όπως το ψυχαναλυτικό, το γνωστικό-συμπεριφοριστικό, το συστημικό, το ανθρωπιστικό κα, που δίνουν μια ταυτότητα και μια κατεύθυνση στο θεραπευτή-ψυχολόγο.

Ο όρος συμβουλευτική απευθύνεται σε ψυχικά υγιή άτομα και δίνει βάση στη διαμόρφωση μιας εποικοδομητικής και ασφαλούς σχέσης ανάμεσα στο θεραπευτή  και τον πελάτη. Συγκρίνοντας τον όρο συμβουλευτική και ανθρωπιστικό μοντέλο εντοπίζει κανείς τις ίδιες κατευθυντήριες γραμμές, στόχους και αρχές. Η συμβουλευτική βασίζεται στην ποιότητα της σχέσης, στην εμπιστοσύνη, στην κατανόηση και στην αποδοχή του ατόμου. Πιστεύει στο άτομο και στις δυνατότητες του και εργάζεται στο παρόν και στο τώρα. Στόχος της συμβουλευτικής είναι να βοηθήσει τον πελάτη να εκφράσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του με οποιαδήποτε μορφή (λεκτική, κινητική, εικαστική), ώστε να αναπτύξει την αυτογνωσία, να δει και να αποδεχτεί τον πραγματικό και αυθεντικό του εαυτό.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω και να εξηγήσω πως η ψυχιατρική είναι διαφορετική επιστήμη από την ψυχολογία. Η ψυχιατρική ανήκει στο χώρο της ιατρικής και μια κύρια διαφορά μεταξύ ψυχολόγων και ψυχιάτρων είναι ότι οι δεύτεροι συνταγογραφούν  φάρμακα. Σε πολλές περιπτώσεις η συνεργασία των δύο είναι επιτακτική ανάγκη. Παρόλα αυτά τα φάρμακα δεν είναι η λύση, καθώς διαιωνίζουν και καλύπτουν το πρόβλημα. Χρειάζεται παράλληλη δουλειά και στήριξη. Η καλή ψυχική υγεία εξαρτάται από την ικανότητα και επιθυμία του ατόμου να επιτρέψει και να αποδεχτεί τα συναισθήματα του.

Επομένως, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ποιον τίτλο ή όρο θα χρησιμοποιήσει κανείς, σημασία έχει να ακούμε το σώμα μας και να βιώνουμε τα συναισθήματά μας. Οφείλουμε να φροντίζουμε και να αναγνωρίζουμε την ψυχική μας κατάσταση και να μην την παραμελούμε. Η ψυχική υγεία είναι όπως ο καρκίνος: αν ασχολείσαι με τον εαυτό σου και δείχνεις ενδιαφέρον για διάφορα «καμπανάκια» που χτυπούν κατά διαστήματα, όπως είναι η κρίση πανικού και οι σωματικές ενοχλήσεις, μπορείς να αποτρέψεις και να προλάβεις τη χειρότερη εκδοχή, όπως την κατάθλιψη. Και για να γίνω πιο σαφής, ας υποθέσουμε ότι παρατηρεί κάποιος ένα σημάδι στο χέρι του που έχει το χρώμα μιας μελανιάς. Αν και πονάει, το αγνοεί, περνούν οι μέρες και το σημάδι γίνεται έντονο και πιο ενοχλητικό και τότε επισκέπτεται το γιατρό, ο οποίος διαγιγνώσκει μια μορφή καρκίνου και ξεκινάει μια μορφή θεραπείας. Αν ο ασθενής δεν το είχε παραμελήσει, πιθανόν η θεραπεία να ήταν λιγότερο επώδυνη και ακριβή και πιο σύντομη.

Το ίδιο ισχύει και για την ψυχική υγεία. Ας πούμε για παράδειγμα ότι κάποιος βιώνει μια έντονη κρίση πανικού, όπου δεν μπορεί να αναπνεύσει, χάνει τις αισθήσεις του, τρομάζει. Δεν είναι καθόλου ευχάριστη εμπειρία. Αντιθέτως είναι άσχημη και επικίνδυνη. Γι αυτό όταν κανείς αισθάνεται πνιγμένος, ανίκανος να διαχειριστεί και να αναγνωρίσει τα συναισθήματα του, αυτά συσσωρεύονται και κάποια στιγμή θα έρθουν στην επιφάνεια βίαια,  με ορμή και φόρα. Επομένως, η πρόληψη και η έγκαιρη επίσκεψη σε κάποιον ειδικό σώζει και σταματάει ενδεχομένως το άσχημο παιχνίδι της ψυχικής αστάθειας και της εξάντλησης. Κατανοώ ότι πολλοί θεωρούν πολυτέλεια και σπατάλη χρημάτων το να επισκεφτούν έναν ψυχολόγο, ψυχοθεραπευτή, σύμβουλο, ωστόσο θεωρώ πως είναι μια επένδυση που αφορά την υγεία και αποτρέπει το χειρότερο σενάριο, που είναι η ανάπτυξη ψυχιατρικής διαταραχής και η οποία, κατά τη γνώμη μου, είναι δύσκολο να θεραπευτεί εντελώς.

Συμπεραίνοντας

·         Ο άνθρωπος έχει σώμα και ψυχή. Μην παραμελείτε την ψυχική σας υγεία, αυτά τα μέρη αλληλεπιδρούν και αλληλοεπηρεάζονται.

·         Μη μένετε στους τίτλους και στα λόγια. Προβείτε σε ενέργειες που θα σας βοηθήσουν και θα νιώσετε καλύτερα.

·         Ακούστε το σώμα σας. Ημικρανίες, στομαχόπονοι, δυσφορίες μπορεί να είναι συμπτώματα κακής και έντονης συναισθηματικής κατάστασης και διάθεσης.

·         Κλείστε τα αυτιά σας στις παραφιλολογίες και κάντε σωστή επιλογή του ειδικού. Είναι σημαντικό να αισθάνεστε άνετα και ασφαλής, ώστε με τη βοήθειά του, να επιλέξετε την κατάλληλη μορφή επικοινωνίας για να μπορέσετε να εκφραστείτε ελεύθερα και με ειλικρίνεια. Ο στιγματισμός και η αρνητική κριτική είναι στοιχεία συντηρητικής κοινωνίας που δε χαρακτηρίζουν τη δικιά μας. Εξάλλου, εάν επιθυμείτε να  γνωρίζετε μόνο εσείς ότι επισκέπτεστε κάποιον ειδικό, προστατεύεστε από τον κώδικα δεοντολογίας του επαγγέλματος μας. Ο όρος «ιδιωτικότητα» ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, με εξαίρεση εκείνες όπου η ζωή του πελάτη βρίσκεται σε κίνδυνο (πχ. αυτοκτονικές τάσεις, κακοποίηση). Σε τέτοιες περιπτώσεις ενημερώνεται το άμεσο συγγενικό περιβάλλον.

·         Υγιής θεωρείται εκείνος που οργανικά και ψυχικά είναι ισορροπημένος και λειτουργικός.

·         Η στήριξη από κάποιον ειδικό δεν είναι πολυτέλεια ούτε σπατάλη. Είναι ανάγκη και επένδυση. Ζούμε σε ένα κοινωνικό σύνολο που χαρακτηρίζεται από διαπροσωπικές σχέσεις και ο ένας επηρεάζει τον άλλον. Η αυτογνωσία είναι απαραίτητο συστατικό μιας αρμονικής, δεμένης και λειτουργικής κοινωνικής ομάδας, είτε αυτή είναι η οικογένεια ή οι φίλοι, είτε είναι ολόκληρη η κοινωνία.

"Κακοποίηση" : Μια σκληρή πράξη

Η κακοποίηση είναι ένα φαινόμενο που μαστίζει τη σημερινή εποχή.  Η ηλικία, το φύλο, οι ειδικές ανάγκες των ανθρώπων, δεν είναι αποτρεπτικοί παράγοντες. Αντιθέτως, παρατηρείται ότι η πλειοψηφία των θυμάτων κακοποίησης είναι παιδιά-έφηβοι, κορίτσια και άτομα με ειδικές ικανότητες. Θύματα κακοποίησης γίνονται συνήθως άνθρωποι που είναι ευάλωτοι και ανίκανοι να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Επίσης η ελλιπής ενημέρωση για τις μορφές κακοποίησης και η ανεπαρκής αντίδραση επιτρέπει τους θύτες να ενεργούν απερίσκεπτα και χωρίς φόβο. Τα θύματα συχνά νιώθουν αβοήθητα και αδύναμα. Η απειλή και ο διαρκής εκφοβισμός αποτελούν ισχυρά όπλα για τους θύτες, οι οποίοι με ευκολία και χωρίς ενδοιασμούς, χαλιναγωγούν και χρησιμοποιούν τα θύματα τους για να εκπληρώσουν τις επιθυμίες τους. Συγχρόνως η άγνοια και η ανικανότητα των θυμάτων να αναγνωρίσουν τα σημάδια κακοποίησης επιδεινώνει την κατάσταση, καθώς η κακοποίηση προκαλεί έντονα τραύματα και κυρίως όταν λαμβάνει χώρα στην παιδική ηλικία.

Υπάρχουν 5 είδη κακοποίησης: Η παραμέληση, η σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική κακοποίηση και ο εκφοβισμός.

Η παραμέληση αναφέρεται κυρίως σε περιπτώσεις όπου δεν καλύπτονται οι βασικές ανάγκες του ανθρώπου, όπως φαγητό, στέγη, ρουχισμός. Κυρίως αυτή η μορφή παρατηρείται σε οικογένειες όπου οι γονείς αδυνατούν να ανταποκριθούν στο γονικό ρόλο και να αναλάβουν τις ευθύνες τους, είτε λόγω οικονομικών προβλημάτων, είτε λόγω χρήσης ουσιών, είτε εξαιτίας συναισθηματικής ή νοητικής δυσλειτουργίας.

Η σωματική κακοποίηση σημαίνει πως το άτομο δέχεται βία στο σώμα του με την μορφή ξύλου, καψίματος  σε μέρη του σώματος με τσιγάρα, επιθέσεις με επικίνδυνα και αιχμηρά αντικείμενα. Τα θύματα σωματικής κακοποίησης δεν μπορούν εύκολα να κρύψουν τα σημάδια της μιας και συνήθως φέρουν μελανιές ή πληγές και συχνά πρέπει να νοσηλευτούν σε κάποιο νοσοκομείο. Πρόκειται για μια επικίνδυνη μορφή κακοποίησης επειδή απειλείται η ζωή του ατόμου και η σωματική βία προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες, καθιστώντας το θύμα ανήμπορο και εξαρτώμενο από τους άλλους.

Όσον αφορά τη σεξουαλική κακοποίηση, εντοπίζεται όταν το θύμα περιπλέκεται σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη θέληση του. Κύριο χαρακτηριστικό είναι ο εξαναγκασμός του θύματος σε πράξεις για την ικανοποίηση των ηδονών του θύτη. Ακόμη, σεξουαλική κακοποίηση θεωρείται και η περίπτωση που το άτομο είναι υποχρεωμένο να παρακολουθήσει και να εκτεθεί σε βίντεο και σκηνές με πορνογραφικό υλικό. Μεγάλος αριθμός παιδιών έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση και δεν το αποκαλύπτουν γιατί βρίσκονται σε διαρκή απειλή και έλεγχο. Το ίδιο ισχύει και για έναν σημαντικό αριθμό γυναικών οι οποίες αναγκάζονται να υπακούσουν και να εκπληρώσουν τις ακραίες και περίεργες επιθυμίες του θύτη.

Η συναισθηματική κακοποίηση είναι όταν κάποιος πληγώνει τα συναισθήματα του άλλου. Θα την χαρακτήριζα ως κρυφή μορφή κακοποίησης γιατί δεν εμπεριέχει σωματική επαφή, ούτε αφήνει εξωτερικά σημάδια. Κάποιοι άλλοι θα την ονόμαζαν και λεκτική κακοποίηση καθώς κύριο χαρακτηριστικό είναι η χρήση άσχημων και προσβλητικών λέξεων που μειώνουν την οντότητα του ατόμου. Θεωρώ πως είναι πολύ σκληρή και ύπουλη μορφή κακοποίησης καθώς δημιουργεί βαθιά συναισθηματικά προβλήματα, ανασφάλειες και χαμηλή αυτοπεποίθηση και το θύμα πολλές φορές δεν την αντιλαμβάνεται. Είναι δύσκολο να εντοπιστεί και να αποδειχθεί ότι κάποιος βιώνει συναισθηματική κακοποίηση.

Τέλος ο εκφοβισμός αποτελεί μια νέα και σύγχρονη μορφή κακοποίησης, όπου κανείς γίνεται θύμα χλευασμού και κοροϊδίας. Κυρίως παρατηρείται στην παιδική ηλικία και στο σχολικό περιβάλλον. Ο σχολικός εκφοβισμός  είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί ιδιαίτερα την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς επηρεάζει την ομαλή και εύρυθμη  λειτουργία του σχολείου. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα μαθητών που παραπονιούνται ότι συμμαθητές τους πειράζουν και τους απειλούν. Οι θύτες κυρίως δρουν σε ομάδες και για να πετύχουν το σκοπό τους πλησιάζουν και απομονώνουν το θύμα τους. Σε αυτή την μορφή κακοποίησης συγκαταλέγεται και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός, όπου οι θύτες μέσω μηνυμάτων σε κινητά κι υπολογιστές προσβάλουν την υπόληψη και μειώνουν την αξιοπρέπεια του θύματος.

Συνεπώς η ποικιλομορφία της κακοποίησης και της βίας καθιστά δύσκολη την πρόληψη και αποτροπή αυτού του φαινομένου. Επίσης, πρέπει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο ποσοστό των θυτών έχουν πέσει και οι ίδιοι θύματα κακοποίησης. Είναι άτομα που για κάποιο λόγο έχουν θυμό, λύπη, απελπισία και με αυτό τον τρόπο εκδηλώνονται και ξεσπούν. Οι θύτες επιλέγουν με προσοχή τα θύματά τους και έχουν κάποια κριτήρια που ακολουθούν, όπως είναι η δύναμη του ατόμου και το πόσο ευάλωτο το θεωρούν. Χρησιμοποιούν αθέμιτα μέσα έτσι ώστε να κυριαρχήσουν και να τρομάξουν το θύμα τους που γίνεται « το παιχνίδι».

Κλείνοντας συμπεραίνω πως και οι δύο ομάδες βρίσκονται σε θέση κινδύνου καθώς διαθέτουν είτε λανθασμένους είτε ελλιπείς μηχανισμούς προστασίας και άμυνας. Όσον αφορά στους θύτες, όταν η προσαρμοστικότητα του ατόμου στις δυσκολίες και αναποδιές της ζωής είναι χαμηλή και περιορισμένη, το άτομο θα καταφύγει σε ακραίες επιλογές. Ο συναισθηματικός πόνος είναι πολύ βαρύς και ανυπόφορος, αναγκάζοντας τα άτομα που τον βιώνουν να ανατρέξουν σε οποιαδήποτε λύση προκείμενου να σωθούν και να αισθανθούν καλύτερα. Τη στιγμή που κάνουν κακοποιητικές πράξεις δεν αντιλαμβάνονται ότι βλάπτουν τον άλλο καθώς έχουν κατακλυστεί από τα συναισθήματακαι τις σκέψεις τους. Είναι ένας λανθασμένος  τρόπος αντιμετώπισης των δυσκολιών τους, που παρόλα αυτά τους παρέχει ανακούφιση, λύτρωση και ευχαρίστηση,καθώς αισθάνονται ότι δεν πονάνε και υποφέρουν μόνο εκείνοι.

Φυσικά σε καμία περίπτωση δεν επιβραβεύω ούτε και δικαιολογώ τις βίαιες και επιθετικές ενέργειες, αντιθέτως τις κατακρίνω και τις αποδοκιμάζω. Θεωρώ πως όλες οι μορφές κακοποίησης έχουν σοβαρές και ανεπανόρθωτες βλάβες στις ζωές των θυμάτων. Καλούνται να κουβαλάν για μια ζωή τραυματικές εμπειρίες που προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα, έντονο άγχος και φόβο, θλίψη, κατάχρηση ουσιών, διατροφικές δυσκολίες. Η ανικανότητα αντίδρασης των θυμάτων, είτε γιατί κινδυνεύει η ζωή τους, είτε γιατί ντρέπονται να αποκαλύψουν τα βιώματά τους, προκαλεί μια δυσλειτουργία που επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωή τους, όπως ο ρόλος τους στην οικογένεια και στην εργασία, οι κοινωνικές τους σχέσεις κλπ. Αναγκάζονται πολλές φορές να το κρύψουν και να το κρατήσουν ως επτασφράγιστο μυστικό, αλλά αυτές οι εμπειρίες κάποια στιγμή θα βγουν στην επιφάνεια και θα εκδηλωθούν με κάποιο τρόπο, συνήθως τραυματικό.

Η αφύπνιση και η έγκυρη ενημέρωση για τις μορφές κακοποίησης είναι απαραίτητες και αποτελεσματικές λύσεις, έτσι ώστε να σωθούν και να βοηθηθούν θύματα και θύτες.

Πάλη Συναισθημάτων!

Γιατί φοβόμαστε να εκφραστούμε; Ο άνθρωπος έχει την τάση να συγκρατεί , να κρύβει και να καταπιέζει την εκδήλωση των συναισθημάτων  του. Αν και χρησιμοποιούμε καθημερινά αυτή την λέξη αμφιβάλλω αν έχουμε κατανοήσει την αξία και τη σημασία της. Το συναίσθημα δηλώνει είτε μια ευχάριστη  είτε μια δυσάρεστη ψυχολογική διάθεση και συνήθως συνδέεται με ένα γεγονός ή μια εμπειρία. Πηγή του συναισθήματός μας μπορεί να είναι μια σκέψη ή μια ανάμνηση, ακόμα και μια συζήτηση ενεργοποιεί τον κύκλο των συναισθημάτων μας. Υπάρχουν πολλά ερεθίσματα που ενδεχομένως να επηρεάσουν τη ψυχική μας διάθεση, αρκεί να αναγνωρίσουμε τη ρίζα τους. Το συναίσθημα έχει δύναμη και ορμή και για να μειωθεί η ένταση θα πρέπει να εκδηλωθεί. 

Θα παραθέσω ένα απλό παράδειγμα για να τεκμηριώσω την άποψη μου. Το γέλιο είναι αποτέλεσμα θετικού συναισθήματος που δείχνει τις περισσότερες φορές χαρά και ευτυχία. Αντιθέτως το κλάμα, συνδέεται με το αίσθημα της λύπης, του θυμού. Συνεπώς υπάρχουν είδη συναισθημάτων που ενεργοποιούνται ανάλογα με την περίσταση. Είναι άμεση ανάγκη του οργανισμού να τα βιώσει γιατί έτσι νιώθει και αντιλαμβάνεται  τον κόσμο. Ο άνθρωπος θα ήταν κενός χωρίς συναισθήματα, θα ήταν απλά μια μηχανή ικανή να εκτελεί εντολές χρησιμοποιώντας την λογική του. Σκέψου τον εαυτό σου χωρίς αυτό το χάρισμα του συναισθήματος που μας βοηθάει να αλληλεπιδράμε και να επικοινωνούμε με τους άλλους. Έχει δύναμη αυτό το στοιχείο του εαυτού μας και δεν πρέπει να το αγνοούμε, έχει την ανάγκη να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του, γι αυτό  πρέπει να δίνουμε χώρο και χρόνο έτσι ώστε να εκφράζεται. Διαφορετικά το κουβαλάμε μαζί μας και αυτό το συναίσθημα που είναι χρήσιμο για τη ζωή μας μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτη και να δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες στο άτομο.

Αν και υπάρχουν δύο κατηγορίες συναισθημάτων, τα θετικά και τα αρνητικά, ο άνθρωπος έχει την τάση να μην τα αντιμετωπίζει με την αξία που τους αρμόζουν. Από τη μια πλευρά τα συναισθήματα της χαράς, της ευτυχίας, της ευεξίας,  είναι αυτά που οι άνθρωποι εύχονται να νιώσουν. Από την άλλη ο θυμός, η λύπη, η θλίψη, είναι τα κακά συναισθήματα που προκαλούν φόβο και πόνο στον άνθρωπο. Δεν θυμάμαι κάποιον άνθρωπο που να αφήνει τον εαυτό του να γελάσει με την ψυχή του και να νιώσει την ένταση της χαράς. Συγκρατούμε το γέλιο μας για να μην ενοχλήσουμε κάνοντας θόρυβο ή για να μην φανούμε γελοίοι ή γιατί ανησυχούμε για τη γνώμη του άλλου. Συγχρόνως, τα αρνητικά συναισθήματα έχουν βαρύ και απωθητικό χαρακτήρα που τρομάζει τους ανθρώπους να τα βιώσουν με αποτέλεσμα να μειώνουν τη σημασία τους και να εμποδίζουν την έκφραση τους. Όμως εκείνα παραμονεύουν και βράζουν στον πυθμένα, δεν εξαφανίζονται και μόλις βρουν το κατάλληλο έδαφος θα  επανεμφανιστούν στην επιφάνεια. Συνεπώς, η καταπίεση και η άρνηση κυρίως των αρνητικών συναισθημάτων μπορεί να επιφέρουν δυσλειτουργία στο άτομο, γιατί προκαλούν μια ενόχληση προκειμένου να υπενθυμίσουν την ύπαρξή τους και την ανάγκη τους. Η παραμέληση αυτών μπορεί να οδηγήσει σε άσχημες συνέπειες. Από τη στιγμή που τα συναισθήματα δεν έχουν εκδηλωθεί κι κατ΄επέκταση σβηστεί, θα πάρουν άλλη μορφή, ώστε να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Φυσικά η μορφή αυτή θα είναι πιο δυνατή και πιο σοβαρή από την αρχική, καθώς αυτή δεν κινητοποίησε το άτομο. Θα χαρακτήριζα αυτήν την κατάσταση σαν ένα παιχνίδι ανταγωνισμού, μια πάλη μεταξύ συναισθήματος και ατόμου, όπου και τα δύο μέρη προσπαθούν να βγουν νικητές.

Όπως προανέφερα η ύπαρξη του ανθρώπου βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα συναισθήματα, γιατί προσδίδουν νόημα στη ζωή. Επομένως θα έλεγε κανείς ότι αυτός ο αγώνας έχει από την αρχή νικητή και είναι μάταιος. Τα συναισθήματα γεμίζουν, ομορφαίνουν, και γλυκαίνουν τη ζωή μας και χωρίς αυτά θα ήμασταν σαν μονάδες, ανίκανοι να συνυπάρξουμε και να ζήσουμε τη ζωή μας.

Παρόλα αυτά υπάρχει ένας δισταγμός και μια τάση αυτοσυγκράτησης που δεν μας επιτρέπει να τα βιώσουμε, με αποτέλεσμα να δυσκολευόμαστε να απολαύσουμε και τη ζωή μας. Οφείλουμε να έχουμε αυτογνωσία και επίγνωση των συναισθημάτων μας αν θέλουμε  να είμαστε ψυχικά υγιείς και ισορροπημένοι, γιατί είναι πολύ  πιθανόν η καταπίεσή τους να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως έντονο άγχος, έντονη θλίψη, διαταραχές ύπνου, εθιστική συμπεριφορά, διαταραχές στην πρόσληψη τροφής, σωματοποίηση συναισθημάτων (πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, εξανθήματα, τριχόπτωση), έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας. Συμπεραίνει κανείς λοιπόν, ότι είναι απαραίτητη η έκφραση των συναισθημάτων μας προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη ψυχική μας ισορροπία.

Παρόλο που γνωρίζουμε ότι αν κλάψουμε θα νιώσουμε καλύτερα μετά, υπάρχει κάτι που μας σταματά. Η βίωση των συναισθημάτων προκαλεί λύτρωση και κάθαρση. Το να αφήνουμε τον εαυτό μας να νιώσει αυτό που θέλει και έχει ανάγκη είναι σαν να ικανοποιούμε το αίσθημα της πείνας ή της δίψας. Πολλοί θα συμφωνήσουν  γιατί είμαι σίγουρη ότι έχουν εκφράσει τα ειλικρινή συναισθήματα τους έστω και μια φορά, οπότε θα μπορούν να κατανοήσουν την παραπάνω παρομοίωση. Για εκείνους που δεν το έχουν καταφέρει ακόμα, τους παροτρύνω να αφήσουν τον εαυτό τους ελεύθερο και να αγνοήσουν αυτήν την εσωτερική φωνή που όλοι έχουμε και υπαγορεύει πώς να συμπεριφερθούμε. Γνωρίζω ότι αυτό είναι δύσκολο αλλά είναι εφικτό και απλό, αρκεί κάποιος να προσπαθήσει και να ασχοληθεί με τον εαυτό του. Δυστυχώς δεν υπάρχει μια μαγική συνταγή κοινή για όλους, γιατί ο καθένας από μας έχει μεγαλώσει και ανατραφεί με διαφορετικούς τρόπους. Οι εμπειρίες , η προσωπικότητα, η ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές είναι παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο διαχείρισης των συναισθημάτων και μας διαφοροποιούν.

Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποια μικρά μυστικά που πιθανόν να βοηθήσουν κάποιον από εσάς. Η λεκτική ή η γραπτή αποτύπωση των συναισθημάτων είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος. Το ημερολόγιο είναι μια βοηθητική μέθοδος, με την οποία δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να σκεφτεί τι βίωσε, πως πέρασε τη μέρα του, τι συνέβη και πως επηρέασε τη διάθεσή του, για να επεξεργαστεί τα γεγονότα και να τα βάλει σε μια σειρά. Επίσης η ζωγραφική θα μπορούσε να βοηθήσει κάποιον να κατανοήσει τη συναισθηματική του κατάσταση λαμβάνοντας υπόψη τα χρώματα που διάλεξε, τα σχέδια που  έκανε. Για παράδειγμα κάποιος που θέλει να νιώσει την αγάπη για κάποιον μπορεί να το αποτυπώσει με μια καρδιά , ένας άλλος που είναι πικραμένος μπορεί να δείξει τα δάκρυα του ζωγραφίζοντας σταγόνες από βροχή. Ακόμη, δώστε ιδιωτικό χώρο και χρόνο στον εαυτό σας και εμπιστευτείτε τα άτομα που μπορούν  να σας στηρίξουν και να αντέξουν τα αυθεντικά συναισθήματα σας. Μιλήστε για αυτό που νιώθετε, προσπαθήστε να τα λεξικοποιήσετε για να τα εξηγήσετε ή ακόμα και με μεταφορές. Για παράδειγμα είμαι τόσο θυμωμένος/η που νιώθω σαν ένας ταύρος στην αρένα. Βρείτε τους τρόπους που σας ταιριάζουν. Μην ξεχνάτε ότι δεν είναι ίδιοι για κανέναν, μη νιώθετε ντροπή, όλοι είμαστε μοναδικοί με διαφορετικές ικανότητες, ανάγκες, αντοχές, επιθυμίες, μηχανισμούς αντιμετώπισης. Μάθετε τον πραγματικό σας εαυτό και μη διστάζετε να τον στηρίζετε. Η έκφραση συναισθημάτων δεν οδηγεί στο «θάνατο», στην καταστροφή. Αντιθέτως μπορεί να προλάβει πολλά ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Δεν ξέρω κάποιον που πέθανε από πολύ κλάμα, όμως ξέρω ανθρώπους που έπαθαν κατάθλιψη ή καρκίνο, από υπερβολική καταπίεση και παραμέληση των συναισθημάτων τους .