Προσχολική ηλικία- Πρώτη μέρα στο σχολείο

Η ένταξη του παιδιού στο νηπιαγωγείο σηματοδοτεί το πέρασμα σε μια καινούρια φάση στη ζωή του ιδίου αλλά και της οικογένειας του, κατά την οποία το παιδί βγαίνει από το στενό οικογενειακό περιβάλλον και κάνει τα πρώτα του βήματα σε μια μικρογραφία της κοινωνίας : το σχολικό περιβάλλον. Η είσοδος του παιδιού σας στο σχολικό πλαίσιο πυροδοτεί την κοινωνική, νοητική και συναισθηματική του ανάπτυξη. Το νέο αυτό βίωμα αναδύει πλήθος ερωτηματικά και έντονα συναισθήματα σε γονείς και παιδιά καθώς και οι δύο θα πρέπει να προσαρμοστούν στα καινούρια δεδομένα.

Χρήσιμες συμβουλές

• Περιγράψετε το νέο περιβάλλον στο παιδί σας ακριβώς όπως είναι. Μπορείτε να αναφέρεστε στο χώρο του σχολείου με ενθουσιασμό μεν αλλά χωρίς υπερβολές και στάση εξιδανίκευσης.
• Εξηγήστε του ότι θα είναι με την δασκάλα και άλλα παιδάκια και έτσι δεν θα αισθάνεται μόνο του. Παρουσιάστε την δασκάλα ως ένα πρόσωπο που θα το αγαπάει, φροντίζει, θα βοηθάει τα παιδάκια σε ότι χρειάζονται και θα μαθαίνουν ωραία και ενδιαφέροντα πράγματα.
• Διαβεβαιώστε ότι μετά το μεσημεριανό του θα ξανασυναντηθείτε και ότι η παραμονή στο σχολείο του είναι συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
• Αποφύγετε πρόσθετες μεγάλες αλλαγές που να αφορούν είτε άμεσα είτε έμμεσα τη ζωή του παιδιού (π. χ. αλλαγές στο δωμάτιο του ή σπίτι γενικότερα κ. α.).
• Θα μπορούσε να πάρει μαζί του ένα μικρό αντικείμενο, όπως ένα μικρό αρκουδάκι, για να του παρέχει ασφάλεια από την μετάβαση σπίτι – σχολείο.
• Χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει μια σχετική σταθερότητα στις ώρες κατά τις οποίες το παιδί θα τρώει, κοιμάται, ξυπνάει και ετοιμάζεται για το σχολείο.
• Ξεκινήστε την μέρα σας με ευχάριστη διάθεση και σε χρόνο που θα σας επιτρέπει να ετοιμάζετε το παιδί σας χωρίς πίεση, έτσι ώστε να αποφεύγετε το άγχος.
• Η στάση του γονέα παίζει σημαντικό ρόλο στην πρώτη προσαρμογή. Αποχαιρετήστε το παιδί με τρυφερότητα αλλά και αποφασιστικότητα.
• Αποφύγετε να συζητάτε σοβαρά ζητήματα με την δασκάλα ενώπιον του παιδιού.
• Διατηρήστε την ψυχραιμία και την υπομονή σας σε περίπτωση που το παιδί θα ξεσπάσει σε κλάματα.
• Δείξτε εμπιστοσύνη στο πρόσωπο της δασκάλας έτσι ώστε η μετάβαση να είναι πιο ομαλή.

Μην ξεχνάμε ότι η μητέρα και ο πατέρας είναι τα πρωταρχικά πρόσωπα φροντίδας και αναφοράς, επομένως ο δεσμός παιδί- γονέα ισχυρός και δυνατός.

Με εκτίμηση,

Μυρτώ Στάγκου, Ψυχολόγος Παίδων- Εφήβων ΑΠΘ/ΜΑ

Χτίζοντας την επικοινωνία με το παιδί μου. Βασικές συμβουλές και πρακτικές για μια αποτελεσματική επικοινωνία.

Ο ρόλος των γονέων δεν περιορίζεται μόνο στη γέννηση και στη φροντίδα ενός νέου ανθρώπου, αλλά επεκτείνεται και στην καλλιέργεια εκείνων των αξιών, δεξιοτήτων και αρχών που θα συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου. Η στάση των γονέων και η παροχή κατάλληλων ερεθισμάτων και συνθηκών επηρεάζουν σημαντικά και χαράσσουν, από τα πρώτα χρόνια της ζωής, την πορεία της ανάπτυξης του παιδιού. Ο ρόλος του γονέα δεν είναι κάτι που εμφυτεύεται. Αντιθέτως, είναι ένα σύνολο αναμνήσεων, αναπαραστάσεων, βιωμάτων και εμπειριών που συλλέγει κανείς μέσα από τη δική του οικογένεια για να αναπαράγει τις αντίστοιχες γνώσεις όταν θα φτιάξει τη δική του οικογένεια. Οι σχέσεις που αναπτύσσουμε με τους γονείς μας και ο τρόπος που μας συμπεριφέρονται,  αποτελούν οδηγό για το πώς θα μεγαλώσουμε τα παιδιά μας.

Συνεπώς, η οικογένεια είναι ένα δυναμικό σύνολο που αποτελείται από αλληλεξαρτώμενα μέλη που οφείλουν να τηρούν τους κανόνες της για να μπορέσει να λειτουργήσει. Μέσα σε μια οικογένεια που υπάρχει σεβασμός, εμπιστοσύνη και αποδοχή, τα μέλη της δέχονται τις επιδράσεις του αλλού και δρουν πάνω σε αυτές. Βασικό χαρακτηριστικό μιας ασφαλούς οικογενειακής δομής είναι η δημιουργία σχέσης, δηλαδή εκείνα τα θεμέλια που θα μπορούν να αντέξουν τους κραδασμούς και τις εντάσεις που κρύβουν όλες οι κοινωνικές σχέσεις. Βασικό συστατικό συντήρησης και εξέλιξης μιας υγιούς και δυναμικής σχέσης γονέων-παιδιών είναι η επικοινωνία που αρχίζει να χτίζεται από τα πρώτα λεπτά της γέννησης.

Με τον όρο επικοινωνία ορίζουμε εκείνη τη συνθήκη όπου 2 ή περισσότερα άτομα συνδιαλέγονται μεταξύ τους για να ανταλλάξουν πληροφορίες, γνώσεις, συναισθήματα. Ουσιαστικά είναι η ανταλλαγή και επεξεργασία των μηνυμάτων που  μοιράζονται πομπός και δέκτης. Έτσι, από τις πρώτες μέρες του ερχομού ενός μωρού, βλέπουμε τους γονείς να προσπαθούν να ερμηνεύσουν να μηνύματα που λαμβάνουν για να ανταποκριθούν στις ανάγκες του βρέφους, βάζοντας τα πρώτα λιθαράκια μιας αμοιβαίας επικοινωνίας. Η πρωταρχική αιτία επικοινωνίας μεταξύ βρέφους-γονέα είναι η εκπλήρωση της ανάγκης της πείνας. Στην πορεία του καιρού και ενώ οι κοινωνιο-βιολογικές δεξιότητες του βρέφους αλλάζουν, η ποιότητα της επικοινωνίας εξελίσσεται και παίρνει μια νέα μορφή. Πλέον το παιδί αναζητά τις κοινωνικές επαφές με τους γονείς του για να αλληλοεπιδράσει, να ανταλλάξει συναισθήματα και εμπειρίες μαζί τους. Η επικοινωνία χαρακτηρίζεται ως αμφίδρομη και ανατροφοδοτείται.

Ερευνητικά δεδομένα αποδεικνύουν και μας υπενθυμίζουν την ισχύ του προτύπου των γονέων. Φαίνεται να υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στον τρόπο που επικοινωνεί το ζευγάρι μεταξύ του και αντίστοιχα οι γονείς με τα παιδιά τους. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν παρακολουθώντας και μιμούμενα τους γονείς τους. Εάν οι γονείς επικοινωνούν ανοιχτά και αποτελεσματικά, οι πιθανότητες είναι πως τα παιδιά τους θα κάνουν το ίδιο.

Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουν οι γονείς να επικοινωνήσουν με το παιδί τους επηρεάζει και την αντίδρασή του. Αν ο τρόπος του γονέα είναι προσβλητικός, υποτιμητικός, κριτικός, τότε είναι πιθανόν τα παιδιά να αντιδράσουν επιθετικά απέναντι τους. Αν όμως, επικοινωνούν με τα παιδιά τους με τρόπο αποφασιστικό, σταθερό και αμετάκλητο, τότε το παιδί θα ενδιαφερθεί να ακούσει γιατί πείθεται με ευγενικό και σεβαστό τρόπο. Από την άλλη διακρίνουμε και τον παθητικό τρόπο, όπου πολλές φορές οι γονείς διστάζουν, φοβούνται και δυσκολεύονται να οριοθετήσουν τα παιδιά τους. Συμπεραίνοντας, βλέπει κανείς ότι το πώς θα προσεγγίσουμε και θα μιλήσουμε σε ένα παιδί επηρεάζει τον τρόπο που εκείνο θα χρησιμοποιήσει για να ανταποκριθεί στη συνθήκη επικοινωνίας.

Βασικές προϋποθέσεις για μια ανοιχτή επικοινωνία είναι η συμπεριφορά των γονέων και πώς οι ίδιοι εκφράζονται και συνομιλούν ανοιχτά με ειλικρίνεια στα παιδιά τους, ο αμοιβαίος σεβασμός, η αξιοπρέπεια, η αποδοχή άνευ όρων και η ανιδιοτελής αγάπη. Για να μπορέσει ένα παιδί να μιλήσει και να εμπιστευτεί τους γονείς του, θα πρέπει να νιώσει ασφάλεια και σιγουριά ότι δεν θα δεχτεί κριτική ή θα συγκριθεί με συνομήλικους και τα αδέρφια του. Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και χρειάζεται τη δική του θέση στο οικογενειακό πλαίσιο. Οι πρώτες βάσεις έχουν κυρίαρχη σημασία για την εξέλιξη της επικοινωνίας μεταξύ γονέα-παιδιού. Ας μην λησμονούμε το ρόλο του παιχνιδιού και κυρίως το συμβολικό παιχνίδι, που διευκολύνει την ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση του παιδιού. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να παίξετε μαζί του, μιλήστε την ίδια γλώσσα για να μπορέσετε ο ένας να καταλάβει και να γνωρίσει τον άλλον. Πολλές φορές ένα παιδί αρνείται να μιλήσει, βεβαιώστε του ότι είστε παρόντες και διαθέσιμοι να έρθει να σας μιλήσει όταν εκείνο νιώσει έτοιμο. Μια επικοινωνιακή σχέση απαιτεί υπομονή, πίστη, ειλικρίνεια, ψυχραιμία και αναγνώριση.

Μερικές τεχνικές που μπορεί να σας βοηθήσουν

·         Είναι χρήσιμο να συνομιλείτε έχοντας οπτική επαφή με το παιδί, αν, λοιπόν, χρειαστεί να γονατίσετε για να βρίσκεστε στο ίδιο ύψος.

·         Χρησιμοποιήστε το όνομά του πριν του απευθύνετε το λόγο για να του τραβήξετε την προσοχή και αφού είστε σίγουρος/η ότι παρακολουθεί συνεχίστε. πχ. Μαρία, σε παρακαλώ πάνε να πλύνεις τα χέρια σου για να φάμε.

·         Εκτός από την λεκτική επικοινωνία, υπάρχει και η επικοινωνία του σώματος, ένα νεύμα, μια κίνηση, ένας μορφασμός που δίνει τα κατάλληλα και επιθυμητά μηνύματα.

·         Λάβετε υπόψη τις συνθήκες που επικοινωνείτε με το παιδί, αν υπάρχουν ερεθίσματα που διασπούν την προσοχή του (πχ. Τηλεόραση)ή αν είναι κουρασμένο, είναι κάποια στοιχεία που δυσχεραίνουν την επικοινωνία.

·         Χρησιμοποιήστε τον τόνο και την ένταση της φωνής σας καταλλήλως. Επίσης το περιεχόμενο του λεξιλογίου να είναι κατανοητό και σύντομο. Όταν ένα παιδί ουρλιάζει και κάνετε και εσείς το ίδιο, το πιθανότερο είναι ότι θα ακολουθήσει μάχη. Αν όμως καταφέρετε να διατηρήσετε μια σταθερή και κοφτή φωνή, το παιδί θα ανταποκριθεί πιο γρήγορα.

·         Χρησιμοποιήστε τη θετική διατύπωση αποφεύγοντας τις λέξεις «όχι, μη, δεν». Αντί να πούμε «μην τρέχεις μέσα στο σπίτι» θα μπορούσαμε να πούμε «σε παρακαλώ μέσα στο σπίτι περπατάμε». Αντί για να πούμε «μην κρατάς έτσι το ποτήρι»,  να πούμε «μήπως να χρησιμοποιήσεις και τα δυο σου χέρια για καλύτερη ισορροπία;».

·         Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε χαρακτηρισμούς, τα παιδιά νιώθουν ντροπή και άσχημα όταν ακούν φράσεις όπως: «κάνεις σαν μωρό» ή «ντρέπομαι για σένα». Επιβραβεύσετε και ενισχύστε τη θετική συμπεριφορά για να το επαναλάβει.

·         Αφήστε ένα παιδί να ολοκληρώσει τη σκέψη του χωρίς να το διακόπτετε, θέλει περισσότερο χρόνο απ’ ότι εσείς. Ακούστε το με προσοχή και ενεργητικά.

§  Ακούστε τα συναισθήματα του παιδιού κι αυτό που εννοεί και να του το πείτε. Λειτουργείστε ως καθρέφτης για να δει καθαρότερα τον εαυτό του.  Πχ. Παιδί: ο δάσκαλος είναι άδικος, δεν θα τα πάω καλά σε αυτήν την τάξη. Γονιός: Νιώθεις θυμωμένη και απογοητευμένη, κι έχεις καταθέσει τα όπλα.

·         Δώστε εναλλακτικές λύσεις στο παιδί, βοηθήστε το να βρει μόνο του τι θα μπορούσε να κάνει, καθοδηγήστε το. Αντί να πείτε, «Μην αφήνεις τα παιχνίδια σου εκεί.», μπορείτε να πείτε «Σωτήρη, σκέψου πού μπορείς να αποθηκεύεις τα παιχνίδια σου ώστε να είναι σε ασφαλές μέρος. Έλα να μου πεις όταν αποφασίσεις για κάποιο καλό μέρος.»

·         Προτιμήστε τις ανοιχτές τύπου ερωτήσεις, εκείνες που δεν απαντιούνται με ναι ή όχι. Πχ. αντί να το ρωτήσετε «Σου άρεσε το πάρτι του Κωστή σήμερα;», μπορείτε να ρωτήσετε «Τι σου άρεσε περισσότερο στο πάρτι του Κωστή;»

·         Δείξτε του αποδοχή. Πχ.  αν το παιδί σας πει «Μαμά φοβάμαι να πάω για ύπνο», μπορείτε να του πείτε «Εντάξει Γιάννη. Θα αφήσω την πόρτα ανοιχτή και θα ανάψω το φωτάκι νύχτας στο δωμάτιό σου. Θα περάσω αργότερα για να σε δω.». Αυτό δείχνει αποδοχή και ενθαρρύνει την επικοινωνία με το παιδί. Αντίθετα, αν του πείτε «Μην κάνεις σα μωρό! Είσαι μεγάλος πια. Μόνο τα μωρά φοβούνται!», δείχνετε ότι απορρίπτετε τα συναισθήματα του παιδιού.

Μυρτώ Στάγκου, Ψυχολόγος ΑΠΘ/ΜΑ

Εξειδικευμένη στη συμβουλευτική παιδιών-εφήβων και στην Ειδική Αγωγή

Αγίας Σοφίας 46

Τηλ: 6947940512

Email: myrto.stagkou@gmail.com

Το παιδί μου μεγαλώνει…

Όταν για πρώτη φορά πήρατε το θετικό τεστ εγκυμοσύνης γεμάτοι πρωτόγνωρα και αμφιθυμικά συναισθήματα, όταν για πρώτη φορά ακούσατε το χτύπο του εμβρύου και το σώμα της μέλλουσας μητέρας  άρχισε να αλλάζει μορφή, τότε ξεκίνησε το νέο ταξίδι γονεικότητας στη ζωή σας. Το μικρό σας σποράκι άρχισε να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται σε ενεργητικό έμβρυο, που μεγάλωνε προκαλώντας στη μαμά εμετούς, πρήξιμο και συχνοουρία, αλλά και στους δυο σας σκέψεις, φαντασιώσεις, συναισθήματα. Το μωρό σας, που με αγωνία και στοργή φροντίζατε από τότε που δεν ζύγιζε ούτε 4 κιλά, γίνεται ένα μικροσκοπικό ανθρωπάκι που προσπαθεί να σταθεί όρθιο. Και το μικρό αυτό ανθρωπάκι που γκρινιάζει, κλαίει και σας έχει απόλυτη ανάγκη, εξελίσσεται σε ένα αυτόνομο και ανεξάρτητο παιδάκι που τρέχει, μιλάει, χορεύει, τραγουδά και εξερευνά τον κόσμο για να γίνει κάποια στιγμή ένας έφηβος που δε θα σηκώνει και πολλά.

Ακόμα και ο τίτλος που χρησιμοποιούμε για να ονομάσουμε την έννοια του ανθρώπου σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο υποδηλώνει τις λειτουργίες και ικανότητες του. Αδιαμφησβήτητα, η ανάπτυξη του παιδιού κρύβει προκλήσεις, απαιτήσεις και συγκρούσεις, όμως οι αναμνήσεις και τα συναισθήματα είναι τόσο δυνατά, που πυροδοτούν και ενισχύουν τη σχέση γονέα-παιδιού. Όλα τα αναπτυξιακά στάδια είναι εξίσου σημαντικά, για αυτό και πρέπει να δίνουμε στο καθένα τη σημασία και την αξία που του αντιστοιχεί. Η προγεννητική περίοδος είναι μια δυνατή φάση για το ζευγάρι όπου συμβαίνουν σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους και αρχίζουν να αντιλαμβάνονται το γονεικό τους ρόλο. Είναι μια περίοδος που χαρακτηρίζεται από συναισθηματικές αναστατώσεις, σκέψεις, προβληματισμούς, αγωνίες, φόβους αλλά και όνειρα, προσδοκίες, χαρές και εκπλήξεις. Ας μην ξεχνάμε πώς ξεκίνησε αυτή η όμορφη περιπέτεια, θυμάστε άραγε τις πρώτες μέρες ανακοίνωσης της εγκυμοσύνης; Τι νιώσατε, πώς αντιδράσατε; Οι μέρες κυλούσαν και η κοιλίτσα της μαμάς  υπενθύμιζε διαρκώς την ύπαρξη του εμβρύου, εξετάσεις, υπέρηχοι, σωματικές ενοχλήσεις, γέλια, προσμονή. Μέχρι που το έμβρυο ήταν έτοιμο να δοκιμαστεί και να διεκδικήσει μια θέση στην ζωή σας. Φαντάζομαι όλες και όλοι θυμάστε την πρώτη αγκαλιά, το πρώτο χάδι, τα πρώτα λόγια που του είπατε. Αμηχανία πώς θα το πιάσετε, αγωνία για το θηλασμό και μην αρρωστήσει. Αναμενόμενο, οι ανησυχίες για επιβίωση και για να μην χάσετε το πολύτιμο δώρο της ζωής κυριαρχούσαν, στερώντας ενδεχομένως την απόλαυση της κάθε στιγμής. Σαφώς το άγνωστο φοβίζει, όμως η πίστη στις ικανότητές σας είναι το μεγαλύτερο μυστικό.

Ξαφνικά, έχετε ένα βρέφος στο σπίτι, το κοιτάτε, σας κοιτάει, σας έχει ανάγκη. Ξεκινάει μια νέα περίοδος για εσάς αλλά και για το μωρό σας. Η βρεφική περίοδος χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές σε σωματικό, κοινωνικό, γνωστικό επίπεδο. Από εκεί που το βρέφος σας κοιμόταν, ξυπνούσε, έτρωγε, τώρα έχετε ένα ενεργητικό βρέφος που κινείται, αλληλοεπιδρά, επικοινωνεί, παρατηρεί, ζητάει και διεκδικεί. Αυτό το πρώτο του χαμόγελο και τα καμώματα του, σίγουρα έχουν μείνει ανεξίτηλα στη μνήμη σας. Θυμάμαι μια μαμά να μου εξιστορεί εμπειρίες κυρίως από τον ύπνο, μέχρι και κάτω από το κρεβάτι το βρήκε. Τα αντανακλαστικά τους μεταμορφώνονται σε εκούσιες ενέργειες, αρχίζουν να τα χρησιμοποιούν συνειδητά για να πετύχουν το σκοπό τους, η ανάπτυξη του νευρικού συστήματος ευνοεί τον καλύτερο έλεγχο του σώματος, αλλά και οι αλλαγές σε γνωστικό και κοινωνικό επίπεδο, είναι μερικά από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά που παρατηρούμε. Στην βρεφική ηλικία εντάσσεται και η απαρχή του κοινωνικού-συναισθηματικού δεσμού αρχικά με τα πρόσωπα πρωταρχικής φροντίδας, τους γονείς και στη συνέχεια ακολουθεί και ο «ξένος». Παρουσιάζονται τα πρώτα σημάδια ύπαρξης του άγχους αποχωρισμού από τα οικεία πρόσωπα και σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της ομιλίας και της κίνησης, το παιδί γίνεται πιο απαιτητικό. Το μικρό σας πιτσιρίκι σίγουρα κάποια στιγμή θα κρύφτηκε μέσα στη φούστα σας, θα αρνήθηκε να χαιρετίσει ένα δικό σας φίλο και θα έκλαψε με λυγμούς την πρώτη μέρα στον παιδικό.

Το μικρό σας το παιδάκι πλέον είναι ανεξάρτητο και αυτόνομο. Τρώει μόνο του, περπατάει, τρέχει, λέει λέξεις, κάνει μορφασμούς, ζωγραφίζει, κάνει ποδήλατο, απομακρύνεται από εσάς και εσείς από εκείνο. Η προσχολική ηλικία χαρακτηρίζεται από την ολοκλήρωση και κατάκτηση της ομιλίας και της αδρής και λεπτής κινητικότητας για να μπορεί το παιδί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της μέσης παιδικής ηλικίας. Αν και υπήρχε φόβος μην χτυπήσει, όταν βλέπατε το μικρό σας το παιδί να τρέχει, να σκαρφαλώνει και να χοροπηδάει, το καμαρώνατε και ήσασταν περήφανοι για την εξέλιξή του. Θυμάμαι μια μαμά να μου περιγράφει ομηρικούς καυγάδες με την κόρη της με αφορμή τη χρήση του ψαλιδιού. Από τη μια η μαμά να τρέμει μήπως τραυματιστεί και από την άλλη το παιδί χαρούμενο να κόβει τη χειροτεχνία του. Αφήστε τα παιδιά να πειραματιστούν, να δοκιμάσουν, να προσπαθήσουν αλλιώς δεν θα μάθουν. Εξάλλου τις περισσότερες φορές ζητάν να κάνουν κάτι στο οποίο τα ίδια ξέρουν ότι μπορούν να ανταποκριθούν, έστω και με δυσκολία. Σαφώς χρειάζεται εποπτεία και καθοδήγηση, αλλά και εμπιστοσύνη.

Βασικό χαρακτηριστικό αυτού του αναπτυξιακού σταδίου είναι ο ρόλος του παιχνιδιού και η δημιουργία των πρώτων κοινωνικών σχέσεων με συνομήλικους.  Το παιχνίδι είναι ο καλύτερος, ο πιο άμεσος και αυθόρμητος τρόπος επικοινωνίας με το παιδί. Στην αρχή τα παιδιά παίζουν παράλληλα, αλλά η μορφή του αλλάζει και γίνεται αλληλεπιδραστικό και συμβολικό, περίπου στην ηλικία των 4-5 ετών. Θα θυμάστε και εσείς στιγμές να προσπαθείτε να πείσετε δίχρονα παιδάκια να παίξουν και να μοιραστούν τα τουβλάκια τους, όμως μάταια. Σε αυτήν την ηλικία κυριαρχεί ο εγωιστικός τρόπος σκέψης και δυσκολεύονται να μπουν στη θέση του άλλου. Επομένως, τα λογικά σας επιχειρήματα είναι ακατανόητα για εκείνα, έτσι λοιπόν καθήστε και εσείς μαζί τους και καθοδηγήστε το παιχνίδι τους χωρίς κριτική και παρεμβατική διάθεση. Μην ξεχνάμε ότι το παιχνίδι είναι το καλύτερο μέσο αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Θυμηθείτε εσείς πώς παίζατε ως παιδιά και αφήστε τον εαυτό σας να το απολαύσει. Κάθε λεπτό που περνάει δεν γυρνάει πίσω.

Προχωρώντας στο επόμενο στάδιο, χαρακτηριστική εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η πρώτη μέρα στο δημοτικό. Στη μέση παιδική ηλικία βρίσκετε το καμάρι σας - μεγάλωσε το παιδί μας - με τα πρώτα του βιβλία και τετράδια να αποθηκεύονται σε κούτες για ενθύμιο. Η είσοδος στο δημοτικό πυροδοτεί μια άλλη αναπτυξιακή περίοδο με νέες απαιτήσεις και προκλήσεις. Φαντάζομαι οι περισσότεροι γονείς αγωνιούν για τη σχολική επίδοση των παιδιών τους και πώς θα ανταποκριθούν στις μαθησιακές απαιτήσεις. Να είστε σίγουροι ότι όλα τα παιδιά είναι έτοιμα να μάθουν να γράφουν, να διαβάζουν και να μετράνε, εφόσον βέβαια υπάρξουν και τα κατάλληλα ερεθίσματα και διδασκαλία. Οι ικανότητες είναι εγγεγραμμένες, αρκεί να τους παρέχουμε τις κατάλληλες συνθήκες μάθησης, σύμφωνα με το δυναμικό του κάθε παιδιού. Συνεπώς, εάν δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας, το παιδί θα βρει το ρυθμό του.

Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι σε αυτήν την ηλικία είναι ο ρόλος της φιλίας. Γιατί είσαι στεναχωρημένη, κορίτσι μου; Γιατί δεν ήθελε να παίξουμε μαζί η φίλη μου η Μαρία. Φράσεις και παράπονα που ακούτε καθημερινά και σας προκαλούν αμηχανία γιατί δεν ξέρετε πώς να τα διαχειριστείτε. Πολλές φορές το παιδί δεν ζητάει από εσάς λύσεις, απλώς να το ακούσετε. Έτσι λοιπόν, αφιερώστε χρόνο με υπομονή και συγκέντρωση, ακούστε τι έχει να σας πει και μη βιαστείτε να δώσετε τη συμβουλή σας. Κάπως έτσι χτίζεται μια ασφαλής σχέση επικοινωνίας χωρίς κριτική και φόβο, βάση πολλή σημαντική για να αντέξει τους κραδασμούς της εφηβείας. Η εφηβεία χαρακτηρίζεται κυρίως από βιολογικές αλλαγές, νέα ενδιαφέροντα, ετερόφυλες σχέσεις και μια προσπάθεια τελικής αναδιοργάνωσης και ανασυγκρότησης, ακολουθώντας το δρόμο προς την ενηλικίωση. Πρέπει να είστε κοντά στα παιδιά σας από τις μικρές ηλικίες για να ανταπεξέλθετε στα τερτίπια της εφηβείας. Θα έρθετε αντιμέτωποι με ερωτήματα και πληροφορίες που ενδεχομένως να σας ξαφνιάσουν, διατηρήστε την ψυχραιμία σας και μη διστάστε να ζητήστε χρόνο για να δώσετε μια απάντηση.

Συνεπώς κάθε αναπτυξιακό στάδιο κρύβει τα δικά του μυστικά, όμως το ταξίδι της ανάπτυξης του ανθρώπου είναι συναρπαστικό, διασκεδαστικό, δυναμικό και συνεχές. Γεμίστε τις βαλίτσες σας με όμορφες αναμνήσεις, συναισθήματα και εικόνες από τους ανθρώπους που αγαπάτε. Αυτή άλλωστε είναι και η πιο σημαντική κληρονομιά που μπορείτε να χαρίστε στα παιδιά σας, έτσι ώστε να είναι ικανά να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της πραγματικής ζωής, αλλά και για να δημιουργήσουν και εκείνα μια υγιή και αγαπημένη οικογένεια.  

Μυρτώ Στάγκου, Ψυχολόγος ΑΠΘ/ΜΑ, Εξειδικευμένη στη συμβουλευτική παιδιών-εφήβων και στην Ειδική Αγωγή

Αγίας Σοφίας 46

Τηλ: 6947940512

Email: myrto.stagkou@gmail.com